Większość społeczeństwa zakupy robi odruchowo: chwyta produkt, wrzuca do koszyka i pędzi do kasy. To błąd! Zapoznanie się z etykietą pozwoli nam wybrać te produkty, które korzystnie wpłyną na nasz organizm i zdrowie. Pamiętajmy, że to, co jemy, ma ogromy wpływ na nasz wygląd, samopoczucie, wydajność.
Jakie ważne informacje powinny znaleźć się na opakowaniu?
- nazwa produktu spożywczego,
- dane identyfikujące producenta: nazwa i adres,
- lista składników – w kolejności malejącej w stosunku do masy, (czyli na pierwszym miejscu składnik, którego jest najwięcej),
- obecność dozwolonych substancji dodatkowych lub innych dodatków,
- data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia,
- masa netto produktu,
- alergeny (np. laktoza, gluten),
- informacja o specjalnych warunkach przechowywania,
- wartość odżywcza produktu (energia wyrażona w kcal, zawartość białek, węglowodanów oraz tłuszczy w gramach),
- nazwa kraju pochodzenia produktów importowanych,
1. Nazwa produktu spożywczego
Jest to nazwa pod którą produkt jest sprzedawany. Informacja powinna obejmować również ogólny opis produktu, np.: Czekolada Milka Sweet Winter: Czekolada mleczna z mleka alpejskiego (88%) z białą czekoladą (12%).
2. Dane producenta
Na opakowaniu powinna znaleźć się czytelna informacja o tym, jaka firma wyprodukowała lub zapakowała produkt, a także adres zakładu produkcyjnego.
3. Informację o pochodzeniu produktu
produkty składające się tylko z jednego składnika muszą zawierać na opakowaniu nazwę kraju pochodzenia surowca. Produkty składające się z wielu składników pochodzących z różnych krajów muszą oznaczyć tylko miejsce pakowania lub produkcji
4. Wykaz składników.
Lista składników na opakowaniu jest podana w kolejności od tego, którego składnika jest najwięcej. W przypadku produktów, które w nazwie mają wyszczególnione konkretne składniki, w składzie powinna pojawić się informacja o procentowej zawartości tego składnika. Np.: na opakowaniu jogurtu wiśniowego powinna znaleźć się informacja ile procent wiśni zawiera opakowanie.
5. Obecność dozwolonych substancji dodatkowych lub innych dodatków
Obecność literki E na etykiecie oznacza, że w składzie danego produktu znajdują się substancje dodatkowe, które naturalnie w nim nie występują. Natomiast trzy cyfry po symbolu E informują nas o kategorii, do której zaliczany jest dany składnik np. barwniki, substancje konserwujące, stabilizatory, emulgatory, spulchniacze czy wzmacniacze smaku i zapachu.
6. Informacje o alergenach
Najpopularniejsze alergeny muszą być wypisane pogrubioną czcionką (np. produkt zawiera gluten, laktozę, orzeszki ziemne). W przypadku produktów, które nie mają w składzie wymienionych alergenów, a są produkowane (lub przepakowywane) na tej samej linii produkcyjnej z innymi produktami, które je zawierają, producent jest zobowiązany podać taką informację: .”produkt może zawierać śladowe ilości…”.
7. Data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia
Data minimalnej trwałości oraz termin przydatności do spożycia to dwa różne parametry, których używa się dla odrębnych grup produktów.
- Termin przydatności do spożycia, zapisywany jest jako „należy spożyć do: dzień, miesiąc, rok„.
Odnosi się do produktów, które szybko się psują: mięso, wędliny, ryby, nabiał. Daje nam informację, że po upływie wskazanego terminu w produkcie mogą się rozwinąć drobnoustroje chorobotwórcze, które mogą mieć negatywne skutki dla zdrowia. - Data minimalnej trwałości, oznaczana jako „najlepiej spożyć przed” albo „najlepiej spożyć przed końcem”.
Dotyczy produktów suchych np. kasze, ryż, makaron, kawa, przyprawy. Dokładnym znaczeniem daty minimalnej trwałości jest to, że po upływie terminu ważności producent już nie gwarantuje, że produkt będzie utrzymywał tę samą jakość, którą ma produkt świeży (jednak nadal jest zdatny do spożycia).
Znajomość okresu trwałości produktu spożywczego pozwoli na jego lepsze wykorzystanie i może uchronić żywność przed zmarnowaniem.
8. Masa netto produktu
Na opakowaniu musi się znaleźć informacja o masie netto produktu. W przypadku produktów w solankach, zalewach itd.. na opakowaniu musi pojawić się informacja o masie produktu po osączeniu.
9. Warunki przechowywania
Jeśli produkt wymaga przechowywania w warunkach innych niż standardowe, producent musi nas o tym poinformować. Istotna jest również informacja o tym, ile dni od otwarcia produkt nadaje się do spożycia.
10. Wartość odżywcza
Od niedawna producenci mają obowiązek umieszczania na etykiecie informacji dotyczących wartości odżywczej produktu:
- wartość energetyczna,
- zawartość tłuszczu (w tym tłuszczu nasyconego),
- węglowodanów (w tym cukrów),
- białka,
- soli.
Informacja musi być podana w odniesieniu do 100 g lub 100 ml produktu. Na opakowaniu można zawrzeć także informację o wartościach odżywczych sugerowanej porcji – nie jest to jednak konieczne.
Kilka zasad…
- skład podawany jest od składnika o największej zawartości w produkcie do tego, o zawartości najmniejszej. Jeśli na pierwszym miejscu pojawia się cukier, nawet nie zastanawiaj się czy pakować dany produkt do koszyka.
- wybieraj jak najmniej przetworzone produkty – im krótsza lista składników, tym lepiej. Sięgaj po świeże owoce, warzywa, mięso, jaja, kasze, ryż itd.,
- sprawdzaj zawartość białka – im wyższa jego ilość np. w wędlinie, tym większa pewność, że do jej produkcji wykorzystano mięso wysokiej jakości,
- unikaj produktów z wysoką zawartością cukru, soli, tłuszczy trans,
- unikaj produktów typu „fit” lub „light” – mają obniżoną zawartość tłuszczu (i tym samym kalorii) w porównaniu do produktu standardowego, ale często producent, aby zachować odpowiedni smak produktu w miejsce usuniętego tłuszczu wprowadza do składu cukier lub słodziki,
Ważne!
Cukier i słodziki mogą występować pod inną nazwą: syrop glukozowo-fruktozowy, fruktoza, dekstroza, galaktoza, glukoza, sacharoza, maltodekstryna, maltoza, mannitol, melasa, sorbitol, słód kukurydziany, sukroza, sukraloza.
- nie wszystkie produkty „bio” i „ekologiczne” są zdrowe i wartościowe – koniecznie przeglądaj ich składy,
- wystrzegaj się produktów „o smaku…” – zawierają substancje chemiczne (aromaty), które mają imitować smak np. czekolady lub owoców (w jogurtach, dżemach). Zawsze sprawdzaj, czy produkt powstał z tego, co sugeruje producent.
- informacje z przedniej strony produktu, nie zawsze pokrywają się z tymi na tylnej etykiecie.
I pamiętaj: jeżeli czytasz etykietę i znajdujesz coś, czego nie jesteś w stanie wymówić, albo nie wiesz co to słowo oznacza, to lepiej poszukaj czegoś innego.
Rozumiem, że na samym początku może to być dość kłopotliwe i czasochłonne, ale po pewnym okresie stanie się nawykiem, dzięki któremu będziesz cieszyć się lepszym zdrowiem 🙂