Nadczynność tarczycy – na czym polega? Jakie są objawy? Jakie są jej przyczyny?

Schorzenie to cechuje się nadmierną produkcją hormonów tarczycy i zahamowaniem wydzielania hormonu przysadki mózgowej (TSH), co prowadzi do zaburzeń metabolicznych w organizmie. Procesy kataboliczne (rozpadu) przeważają nad procesami anabolicznymi (budowy). Prościej? Dochodzi do zwiększonego rozpadu białek, tłuszczów, węglowodanów i przyspieszenia przemiany materii (bardzo często osoby borykające się z nadczynnością chudną w zastraszającym tempie). Zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na energię, białko, witaminy i minerały, dlatego tak istotna jest odpowiednio dobrana dieta.

Objawy nadczynności tarczycy

• silne pobudzenie, nerwowość, rozdrażnienie,
• drżenie rąk,
• problemy z koncentracją,
• bezsenność,
• duszności,
• kołatanie serca,
• osłabione mięśnie,
• nieregularne miesiączki,
• częste oddawanie stolca/ biegunki,
• osłabione, łamiące się włosy i paznokcie,
• silny apetyt,
• utrata masy ciała,
• nadmierna potliwość,
• uczucie gorąca mimo niskiej temperatury otoczenia,
• wrażeniem ciała obcego w przełyku,
• powiększenie wola,
• wytrzeszcz oczu.

Przyczyny nadczynności tarczycy

• choroba Gravesa – Basedowa – najczęstsza przyczyna nadczynności tarczycy. Jest to schorzenie autoimmunologiczne, w którym układ odpornościowy atakuje własne tkanki – wytwarza przeciwciała skierowane przeciw receptorowi błony komórkowej tyreocytów, czyli komórek tarczycy. Do receptora tego przyłącza się zwykle TSH, hormon stymulujący wytwarzanie hormonów tarczycy. Przeciwciała przeciwko TSH, wytwarzane w chorobie pobudzają tarczycę do produkcji hormonów w ilości większej niż potrzebna, co prowadzi do powstania objawów nadczynności tarczycy,
• wole wieloguzkowe – poza tym, że tarczyca jest powiększona, znajdują się w niej guzki, które mogą wytwarzać dużą ilość hormonów tarczycy (wole guzkowe toksyczne), co skutkuje ich nadmiarem w organizmie,
• stan zapalny tarczycy – wywołany np. chorobą Hashimoto (jej skutkiem jest zwykle niedoczynność tarczycy, ale we wczesnym stadium tego schorzenia, bywają okresy, kiedy gruczoł tarczycowy jest zbyt aktywny. Gdy przeciwciała atakują i niszczą tarczycę, powstaje stan zapalny, który powoduje, że przez krótki okres produkcja hormonów tarczycy jest nadmierna, lecz w końcu gruczoł tarczycowy staje się zbyt mało aktywny i rozwija się niedoczynność),
• podostre zapalenie tarczycy,
• poporodowe zapalenie tarczycy,-
• guzy przysadki mózgowej wydzielające TSH,
• spożywanie nadmiernej ilości jodu np. w suplementach,
• nadmierne dawki hormonów tarczycy (Thyreotoxicosis factitia),
• silny stres,
• zaburzenia hormonalne okresu przekwitania,
• ostra lub przewlekła choroba zakaźna.

Leczenie nadczynności tarczycy

• stosowaniu leków przeciwtarczycowych (tyreostatyków), które zmniejszają wydzielanie hormonów, a także dodatkowo beta-blokerów, które blokują konwersję T4 do T3, a tym samym pomagają złagodzić objawy nadczynności tarczycy;
• podaniu radiojodu – Pacjent dostaje jednorazową dawkę promieniotwórczego izotopu jodu (J 131). Tarczyca dzięki wychwytywaniu promieniotwórczego jodu zostaje lokalnie napromieniowana, co wpływa na zmniejszenie gruczołu tarczycy oraz spadek produkcji jej hormonów;
• wycięciu tarczycy (strumektomia, tyreoidektomia) – wskazaniem do operacji jest rak tarczycy, duże wole uciskające tarczycę lub brak reakcji na leczenie nadczynności. Po operacji występuje niedoczynność tarczycy, która wymaga leczenia preparatami tyroksyny już do końca życia.