Jak naturalnie poprawić konwersję hormonów tarczycy?

Tarczyca jest gruczołem bardzo wrażliwym na nasze nawyki żywieniowe. Witaminy i składniki mineralne dostarczane z pożywieniem umożliwiają proces reakcji enzymatycznych niezbędnych w produkcji hormonów lub ich konwersji. Nieprawidłowo zbilansowana dieta o niskiej wartości odżywczej może być jednym z czynników zwiększających ryzyko niedoczynności i nadczynności tarczycy.

O co chodzi z tą konwersją?

W gruczole tarczycy znajdują się komórki pęcherzykowe, które wytwarzają trójjodotyroninę (T3) i tyroksynę (T4). W większości (ponad 90% pracy tarczycy) produkowany jest jeden hormon: T4, który nie ma dużego wpływu na metabolizm. To hormon T3 jest tym aktywnym, ale tylko niewielki jego procent jest produkowany przez tarczycę. Aby tarczyca działała prawidłowo musi dość do przekształcenia (konwersji) T4 do T3. Odbywa się ona w licznych tkankach organizmu (wątroba, nerki, bakterie jelitowe).

Jakich składników potrzebuje tarczyca?

Na początek warto przyjrzeć się budowie hormonów tarczycy:

• tyroksyna (T4) i trijodotyronina (T3) zawierają w składzie swojej cząsteczki jod, który usuwany jest przez enzymy zawierające selen;
• białka receptorowe trójjodotyroniny mają w swoim składzie cynk, którego niedobór zaburza wiązanie hormonu;
• składnikiem tyreoperoksydazy (TPO), czyli kluczowego enzymu w syntezie T3 i T4 jest żelazo. Wato wspomnieć, że to prawidłowe działanie TPO umożliwia aktywowanie przemian tyreoglobuliny w tyroksynę oraz trijodotyroninę;

Składnikami diety mającymi największy, bezpośredni wpływ na funkcjonowanie tego gruczołu są jod, żelazo, magnez, cynk i selen. Wśród składników, których niedobór również może sprzyjać upośledzonej funkcji tarczycy wymienia się również witaminy A, D i z grupy B.

Wymienione wyżej substancje działają w sposób synergistyczny np.: niedobór jodu w organizmie pogłębia również deficyt innych istotnych składników, jak selen, żelazo, cynk czy witamina A.

• Żelazo – pierwiastek niezbędny do syntezy peroksydazy. Niedobór żelaza zwiększa TSH, zmniejsza produkcję hormonów tarczycy oraz zaburza konwersję T4 do T3.
  Źródła:  wątroba wieprzowa, wątroba cielęca, żółtko jaja, kakao, czerwone mięso, kasza gryczana, kasza jaglana, orzechy, buraki, zielone warzywa (fasolka szparagowa, brokuły, szpinak).
• Witamina B12 – przy niedoborach witaminy B12 wytwarzana jest RT3 czyli nieaktywna formą T3.
  Źródła: ryby (szczupak, śledź, pstrąg, makrela, łosoś), wątroba (wołowa, wieprzowa, drobiowa i cielęca), mięso, jaja, nabiał.
• Witamina D3 – poprawia wchłaniania wapnia, zmniejsza stany zapalne, poprawia pracę tarczycy. Badacze odkryli jej receptory w gruczole tarczycowym, co sugeruje, że witamina ta uczestniczy w regulacji jego funkcji wydzielniczych. Potwierdzają to obserwacje, zgodnie z którymi u pacjentów z niedoczynnością tarczycy odnotowano zmniejszone stężenie witaminy D3.
  Źródła: węgorz, śledzie, łosoś, jaja. Dodatkowo zalecam suplementację (dobraną odpowiednio do niedoboru).
• Jod – 70-80% jodu w organizmie znajduje się właśnie w tarczycy. Pierwiastek ten jest niezbędny syntezy hormonów tarczycy. Jego niedobór skutkuje niewystarczającą ich produkcją, co powoduje wzrost stężenia hormonu tyreotropowego (TSH), obniżenie poziomów T4 i T3, ograniczenie wzrostu oraz powiększenie gruczołu tarczycy i powstanie wola.
  Źródła: ryby morskie, owoce morza, algi, sól jodowana, woda z dodatkiem jodu.
• Magnez – równie niezbędny jak selen w przyswajaniu jodu; antagonista wapnia; jest kluczowym pierwiastkiem przy transportowaniu i wydzielaniu hormonu: insuliny.
  Źródła: kakao, nasiona słonecznika, migdały, kasza gryczana, fasola, gorzka czekolada, pistacje, orzechy laskowe, migdały, pestki dyni, ryż brązowy, banan, makrela, łosoś, awokado;
• Selen – wchodzi w skład enzymu zwanego dejodynazą i dzięki temu uczestniczy w przemianach T4 w T3.  Przy niedoborach selenu w organizmie dochodzi do zmniejszonego wytwarzania T3 w tkankach (głównie wątrobie i nerkach) oraz zmniejszenia stężenia glutationu, peroksydazy (GPx) oraz reduktazy tioredoksyny (TxnRd), co prowadzi do obniżenia aktywności tarczycy.  Selen jest silnym przeciwutleniaczem, dlatego jego niedobór może skutkować również oksydatywnym (wolnorodnikowym) uszkodzeniem tkanki tarczycy, a jeśli jest długotrwały – może stać się przyczyną złej przyswajalności jodu.
  Źródła: ostrygi, tuńczyk, orzechy brazylijskie, łosoś, jaja, kasza gryczana. Warto również włączyć suplementację (selenometioniną).
• Cynk – pierwiastek ten jest składnikiem białek receptorowych T3, a więc jego niedobór wpływa na upośledzone wiązanie tego hormonu oraz obniżenie metabolizmu hormonów.
  Źródła: nasiona słonecznika, len, pestki dyni, fasola, zielony groszek, ciecierzyca, kiełki, kasza gryczana, orzechy, migdały, sezam, skorupiaki.
• Witamina A – zmniejsza reakcje autoimmunizacyjne w organizmie, a tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób autoimmunizacyjnych tarczycy, takich jak zapalenie tarczycy Hashimoto. Zbyt niski poziom witaminy A zaburza konwersję T4 do T3.
  Źródła: jaja, wątroba, łosoś, makrela, czerwone i żółte warzywa oraz owoce.
• Mangan: potrzebny do transportu hormonu tyroksyny do naszych komórek.
  Źródła: orzechy laskowe, orzechy woskie, fasola, groch, nasiona słonecznika, ryż brązowy, kasza gryczana, kakao, czerwona kapusta.
• Molibden: Odgrywa ważną rolę w uwalnianiu T3 z tarczycy.
  Źródła: kasza gryczana, fasola, groch, podroby, zielone warzywa.